Newyddion
Newyddion
Tudalen 1 o 4
2 Awst 2019
Eisteddfod Genedlaethol Sir Conwy
Darlith Goffa Hedley Gibbard
Cynhelir darlith flynyddol Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru ym Mhabell y Cymdeithasau 1, ddydd Iau, 8 Awst 2019, am hanner dydd.
Karen Owen fydd yn traddodi’r ddarlith eleni, a’i thestun fydd 'Rhosgadfan a'r jacan joe'. Yn y ddarlith cawn gipolwg ar y ffordd yr oedd Kate Roberts yn benthyg ac yn llafareiddio wrth roi geiriau yng nghegau ei chymeriadau mwyaf cofiadwy.
Trefnwyd y ddarlith hon oherwydd ei bod yn 60 mlynedd ers cyhoeddi Te yn y Grug gan Kate Roberts, a'r ffaith fod yr Eisteddfod Genedlaethol, i ddathlu hynny, wedi comisiynu Karen, ynghyd â Cefin Roberts ac Al Lewis, i addasu’r straeon yn sioe gerdd.
Cynhaliwyd darlith flynyddol Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru oddi ar 2002 i goffáu Hedley Gibbard (1936-2001) fel gwerthfawrogiad o’i gyfraniad a’i waith arloesol ym maes cyfieithu Cymraeg/Saesneg yng Nghymru.
Her Gyfieithu 2019
Caiff y seremoni i wobrwyo enillydd Her Gyfieithu 2019 ei chynnal am 3pm ddydd Iau, 8 Awst 2019, yn stondin Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant
Bydd yr enillydd yn cael £200 (yn rhoddedig gan Brifysgol Abertawe) a Ffon yr Her Gyfieithu. Wrth noddi Ffon yr Her Gyfieithu unwaith yn rhagor eleni, mae’n bleser gan y Gymdeithas gydnabod gwaith crefftus Elis Gwyn wrth iddo naddu’r wobr unigryw hon o ddarn o goedyn o gyffiniau Llanystumdwy.
Trefnwyd Her Gyfieithu 2019 ar y cyd rhwng Wales PEN Cymru a Chyfnewidfa Lên Cymru, mewn cydweithrediad â Phrifysgol Abertawe, Prifysgol y Drindod Dewi Sant, Polish Cultural Institute, Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru ac O’r Pedwar Gwynt.
Lansio gwefan hyfforddi CAP newydd
Fore dydd Mawrth, 6 Awst 2019, am 11am yn stondin Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, bydd y Brifysgol yn lansio gwefan newydd ar gyfer hyfforddeion ym maes CAP yng nghwmni Eluned Morgan AC, Gweinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol.
Mae’r Gymdeithas wedi cyfrannu dros 40 o ddarnau i’w cynnwys ar y wefan hon, yn ddarnau a ddefnyddiwyd yn ein Prawf CAP yn ystod y blynyddoedd diwethaf ac yn rhai a luniwyd yn benodol at ddibenion hyfforddiant.
Yn ystod y digwyddiad byddwn yn cyflwyno gwobr y Gymdeithas i James Eul. Ef oedd myfyriwr mwyaf addawol y Dystysgrif Ȏl-raddedig mewn Cyfieithu ar y Pryd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant eleni.
Cyfieithu ar y pryd mewn gwrandawiadau llys/tribiwnlys
Yn stondin Cyfiawnder Cymru am 3pm dydd Mercher, 7 Awst 2019, bydd Geraint Wyn Parry, y Prif Weithredwr, yn amlinellu’r gwaith a wnaed i sicrhau’r safonau uchaf wrth ddarparu CAP yn y llysoedd a’r tribiwnlysoedd, a’r berthynas waith glos sydd gan y Gymdeithas ag Uned Iaith Gymraeg Gwasanaeth y Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM ac â Barnwyr Cyswllt y Gymraeg.
Cyrsiau Prifysgol: cyfieithu a chyfieithu ar y pryd
Cynhelir GwyboDaith yn stondin y Coleg Cymraeg Cenedlaethol am 10:30am ddydd Iau, 8 Awst 2019. Bydd hyn yn gyfle i gael gwybod rhagor am gynllun ôl-raddedig Astudiaethau Cyfieithu Proffesiynol Prifysgol Aberystwyth, yn ogystal â gwybodaeth am Dystysgrif Ôl-raddedig Cyfieithu ar y Pryd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.
Yna am 1:15pm ddydd Iau, 8 Awst 2019, eto yn stondin y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, estynnir croeso i bawb gan Brifysgol Aberystwyth a Phrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant i Dderbyniad Astudiaethau Cyfieithu Proffesiynol.
● Ni fydd gan y Gymdeithas stondin ar faes yr Eisteddfod eleni.
30 Gorffennaf 2019
Gwobrwyo myfyrwyr addawol
Ein llongyfarchiadau i enillwyr y gwobrau blynyddol y mae’r Gymdeithas yn eu cynnig i fyfyrwyr mwyaf addawol Cynllun Astudiaethau Cyfieithu Proffesiynol Prifysgol Aberystwyth a Thystysgrif Ȏl-raddedig mewn Cyfieithu ar y Pryd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.
Meleri Jones y dyfarnwyd y wobr yn achos Cynllun Astudiaethau Cyfieithu Proffesiynol Prifysgol Aberystwyth. Enillodd Meleri radd MA. Yn un o’r Ffôr ger Pwllheli, mae’n gweithio fel cyfieithydd i Bla Translation yn Llangefni.
Enillydd y wobr yn achos Tystysgrif Ȏl-raddedig mewn Cyfieithu ar y Pryd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant oedd James Eul. Mae James yn Aelod Cyflawn o’r Gymdeithas ac yn gyfieithydd yng Nghyngor Caerdydd.
Dyma’r eildro i’r Gymdeithas gynnig y gwobrau hyn. Yr enillwyr yn 2018 oedd Rhian Jones, sy’n gyfieithydd yng Nghynor Sir Gâr (Cynllun Astudiaethau Cyfieithu Proffesiynol Prifysgol Aberystwyth) a Rhidian Jones, sy’n gyfieithydd yng Nghyngor Ceredigion (Tystysgrif Ȏl-raddedig mewn Cyfieithu ar y Pryd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant).
8 Mai 2019
Proffesiynoldeb cyfieithu ar y pryd yn llysoedd Cymru
Un o’r partneriaethau allweddol sydd gan y Gymdeithas, sef ei pherthynas waith agos ag Uned Iaith Gymraeg Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM, oedd testun cyflwyniad Geraint Wyn Parry, ein Prif Weithredwr, yn y Seminar Cymraeg i Farnwyr yn ddiweddar.
Canolbwyntiai’r cyflwyniad ar yr ymdrechion i sicrhau trefn a safon broffesiynol wrth ddarparu gwasanaeth cyfieithu ar y pryd Cymraeg/Saesneg yn y llysoedd a’r tribiwnlysoedd yng Nghymru. Mae’r drefn hon yn un a gaiff ei chydnabod gan y farnwriaeth Gymraeg fel un dibynadwy a chywir.
Ar yr un pryd, cyflwynwyd y wybodaeth fel tystiolaeth i’r Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru.
15 Ebrill 2019
Cyflwyno gwobrau 2018
Cafwyd y cyfle ddiwedd mis Mawrth 2019 i ymweld â swyddfa Prysg yng Nghaerdydd i gyflwyno gwobrau’r Gymdeithas i ddau aelod o’r staff.
Cerys Ann Davey oedd enillydd Gwobr Goffa Wil Petherbridge; a dyfarnwyd Gwobr Berwyn i Ioan Rhys Davies.
Mae Cerys yn gweithio i Prysg fel Cyfieithydd Gweithredol. Mae’n hanu o’r Creunant, ger Castell-nedd, a chafodd ei magu’n gwbl ddwyieithog, yn siarad Saesneg gyda’i rhieni, ond Cymraeg yn unig yn nhŷ mam-gu a thad-cu. Bu’n ddisgybl yn Ysgol Gyfun Ystalyfera, cyn mynd i Brifysgol Aberystwyth lle cafodd radd BA Cymraeg Proffesiynol yn 2015. Ymunodd â Prysg wedi iddi raddio. Cyn llwyddo yn yr arholiad, roedd Cerys yn un o Fyfyrwyr Cyswllt y Gymdeithas.
Mae Ioan hefyd yn gweithio i Prysg fel Uwch Gyfieithydd. Mae eisoes yn Aelod Cyflawn (cyfieithu i'r Gymraeg) ac yn Aelod Cyfieithu ar y Pryd i'r Saesneg o’r Gymdeithas. Yn wreiddiol o bentref Pentyrch ar gyrion Caerdydd, bu’n ddisgybl yn Ysgol Llanhari, cyn mynd i Brifysgol Aberystwyth (2003-06) i astudio Hanes (BA) ac i Brifysgol Caerdydd (2006-07) i astudio Hanes Cymru (MA). Bu’n gweithio fel cyfieithydd i Cymen yng Nghaernarfon am bedair blynedd (2007-11) cyn newid gyrfa dros dro i fod yn athro cynradd yn 2011. Dychwelodd at gyfieithu fel Uwch Gyfieithydd i Prysg yn Awst 2015.
Cyflwynir Gwobr Goffa Wil Petherbridge gan Gymdeithas Cyfieithwyr Cymru er cof am gyn-Ysgrifennydd y Gymdeithas ac arloeswr ym myd cyfieithu yng Nghymru. Caiff ei rhoi i’r ymgeisydd mwyaf addawol am Aelodaeth Sylfaenol, cyfieithu i’r Gymraeg.
Cyflwynir Gwobr Berwyn gan Gymdeithas Cyfieithwyr Cymru i’r ymgeisydd mwyaf addawol am Aelodaeth Sylfaenol, cyfieithu i’r Saesneg. Mae’n anrhydeddu Berwyn Prys Jones a fu’n Gadeirydd y Gymdeithas am fwy na chwarter canrif ac yn arweinydd ysbrydoledig ar fyd cyfieithu yng Nghymru.
8 Ebrill 2019
Cadeirydd newydd y Gymdeithas
Huw Tegid Roberts yw Cadeirydd newydd y Gymdeithas. Fe’i etholwyd gan ei gyd-Gyfarwyddwyr yng nghyfarfod o Fwrdd y Cyfarwyddwyr ar 8 Ionawr 2019.
‘Gair bach i gyflwyno fy hun. Wedi fy magu ym mhentref bach Penisa’rwaun ger Caernarfon, ymunais â’r byd cyfieithu pan ymgymerais â’r gwaith o ofalu am y Llinell Gyswllt â’r Gymraeg yn 2005, gwasanaeth a oedd yn cael ei ddarparu gan Fwrdd yr Iaith Gymraeg, gynt. Rydw i’n byw yn Llangefni, yn briod ac yn dad i ddwy ferch ddireidus a llawn hwyl. Ers tair blynedd a hanner rydw i’n aelod o staff cwmni Cymen.
Rydw i’n edrych ymlaen at weld y Gymdeithas yn parhau i dyfu a mynd o nerth i nerth, gobeithio, ac at barhau i wrando ar lais yr aelodau wrth i ni fel Bwrdd y Cyfarwyddwyr lywio dyfodol y Gymdeithas ym mhumed degawd ei bodolaeth.’
Mae Huw’n olynu Claire Richards (o gwmni Pennawd, Caerdydd) a fu’n Gadeirydd ers tair blynedd. Rydym yn ddiolchgar iawn i Claire am yr arweiniad cadarn a roddodd i’r Gymdeithas yn ystod y cyfnod hwn, a’r gefnogaeth a roddodd i’r swyddogion.
20 Tachwedd 2018
Her Gyfieithu 2018
Llongyfarchiadau i enillydd Her Gyfieithu 2018, Llewelyn Hopwood.
Yn wreiddiol o Gaerfyrddin, mae Llewelyn yn fyfyriwr ieithoedd modern yng Ngholeg yr Iesu, Rhydychen.
Cyflwynwyd Ffon yr Her Gyfieithu i Llewelyn mewn seremoni yng Nghanolfan S4C Yr Egin, Caerfyrddin, ar 10 Tachwedd 2018. Roedd hefyd yn cael £100 yn rhodd gan Mercator Rhyngwladol.
Wrth noddi Ffon yr Her Gyfieithu unwaith yn rhagor, mae’n bleser gan y Gymdeithas gydnabod gwaith crefftus Elis Gwyn wrth iddo naddu’r wobr unigryw hon o ddarn o goedyn o gyffiniau Llanystumdwy.
Yr her eleni oedd cyfieithu cerdd o Gatalunya gan y bardd Laia Martinez i Lopez (neu Laia Malo). Cyhoeddir y cyfieithiad buddugol a beirniadaeth Ned Thomas ar wefan Wales PEN Cymru, yn ogystal ag ar wefan cylchgrawn llyfrau Cymru, O’r Pedwar Gwynt.
Trefnir yr Her Gyfieithu gan Wales PEN Cymru a Chyfnewidfa Lên Cymru.
22 Hydref 2018
Adroddiad ar weithgareddau 2017-18
Newydd ei gyhoeddi mae'r adroddiad ar weithgareddau Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru yn 2017-18.
Dengys yr adroddiad i ni barhau i gynnal arholiadau aelodaeth a darparu gwahanol weithgareddau a chyfleoedd datblygu proffesiynol, parhawyd i gydweithio â’r sector addysg uwch, a pharhawyd i feithrin cysylltiadau a chydweithredu gyda sefydliadau cyhoeddus a chymdeithasau cyfieithwyr eraill er budd a lles y Gymdeithas ac i godi proffil y proffesiwn cyfieithu yng Nghymru.
Ymysg y gweithgareddau newydd a welwyd yn ystod y flwyddyn roedd sefydlu’r Gronfa Sbarduno; cyflwyno Gwobr Berwyn am y tro cyntaf i’r ymgeisydd mwyaf addawol yn yr arholiad Sylfaenol, cyfieithu i’r Saesneg; cynnal y Prawf CAP cyntaf i’r Gymraeg; cynnal y Slam Cyfieithu cyntaf yn y Gymraeg; a sefydlu categori’r Aelod sydd wedi ymddeol.
Un peth sy’n rhoi pleser mawr i ni yw fod nifer aelodau’r Gymdeithas ar 31 Mawrth 2018 yn 365, y nifer uchaf erioed. Erbyn heddiw mae’r nifer hwnnw wedi cynyddu i 373 o aelodau.
Yn ei Rhagair dywed Cadeirydd y Gymdeithas, Claire Richards,
‘A chymaint o newid ar hyn o bryd, yn enwedig yn y sector cyhoeddus, mae’r Gymdeithas yn hynod o bwysig wrth gynnig i bobl sicrwydd ynghylch safonau a phroffesiynoldeb ym maes cyfieithu Cymraeg/Saesneg.’
Caiff Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru ei hariannu’n rhannol gan Lywodraeth Cymru, ac rydym yn ddiolchgar iawn am y gefnogaeth hon.
1 Awst 2018
Beth sydd mewn enw?
Dyna’r cwestiwn a gaiff ei ateb gan Dr Dylan Foster Evans pan fydd yn traddodi Darlith Goffa Hedley Gibbard 2018, ‘Cyfieithu, cyfaddasu a disodli: y berthynas rhwng enwau lleoedd Cymraeg a Saesneg yng Nghaerdydd’.
Traddodir y ddarlith yn Cymdeithasau 1 yn y Senedd* am 1.00pm ddydd Iau, 9 Awst.
* Mae’r Senedd yn gweithredu system ddiogelwch a dylech adael amser ychwanegol ar gyfer hyn.
Darperir cyfieithu ar y pryd.
Cynhaliwyd darlith flynyddol Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru oddi ar 2002 i goffáu Hedley Gibbard (1936-2001) fel gwerthfawrogiad o’i gyfraniad a’i waith arloesol ym maes cyfieithu Cymraeg/Saesneg yng Nghymru.
29 Mehefin 2018
Cynllun Iaith Gymraeg GLlTEM yn cydnabod safonau proffesiynol y Gymdeithas
Mae Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru yn falch iawn o weld fod Cynllun Iaith Gymraeg 2018-2021 Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM, a gyhoeddwyd yn diweddar, yn cydnabod y berthynas gref sy’n bodoli rhwng y Gymdeithas a GLlTEM. Mae’r Cynllun hefyd yn pwysleisio’r pwysigrwydd y mae GLlTEM yn ei roi ar ddefnyddio aelodau’r Gymdeithas i ddarparu gwasanaethau cyfieithu a chyfieithu ar y pryd i GLlTEM.
Yn gyntaf, mae GLlTEM wedi derbyn argymhelliad y Gymdeithas, wrth ymateb i’r ymgynghoriad ar y Cynllun Iaith Gymraeg yn gynharach eleni, y dylai’r Cynllun adlewyrchu’n well y trefniadau sy’n bodoli rhwng y Gymdeithas a GLlTEM ynghylch cyfieithu ar y pryd yn y llysoedd a’r tribiwnlysoedd. O ganlyniad, ychwanegwyd paragraff newydd, 5.27 ar dudalen 21, i’r Cynllun, sy’n dweud: ‘Mae cyfieithu ar y pryd mewn gwrandawiadau llys/tribiwnlys yn sgil arbenigol ac fe’i cydnabyddir felly trwy gategori aelodaeth arbenigol gan Gymdeithas Cyfieithwyr Cymru’.
Mae trefniadau cadarn ar waith ers 2008 i sicrhau cyfieithu ar y pryd Cymraeg/Saesneg o ansawdd mewn gwrandawiadau yn y llysoedd a’r tribiwnlysoedd, trefniadau a gryfhawyd ymhellach pan sefydlwyd Maes Arbenigedd Proffesiynol: CAP yn y Llysoedd a’r Tribiwnlysoedd yn 2016 (a ddatblygwyd mewn partneriaeth â GLlTEM). Yn sgil y trefniadau hyn, dim ond aelodau CAP o’r Gymdeithas sydd hefyd wedi cael y gydnabyddiaeth Maes Arbenigedd Proffesiynol: CAP yn y Llysoedd a’r Tribiwnlysoedd all gael eu galw i ddarparu gwasanaeth cyfieithu ar y pryd mewn gwrandawiadau.
Hyd yn hyn, mae 23 o aelodau CAP y Gymdeithas wedi cael y gydnabyddiaeth hon.
Yn ail, mae’r Cynllun yn cadarnhau ymrwymiad GLlTEM i ddefnyddio aelodau’r Gymdeithas wrth ddiwallu unrhyw anghenion cyfieithu na all cyfieithwyr GLlTEM ymgymryd â hwy yn fewnol.
Wrth ymateb i hyn, dywedodd Claire Richards, Cadeirydd Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru,
‘Mae’n destun balchder mawr i ni yng Nghymdeithas Cyfieithwyr Cymru fod y safonau proffesiynol sy’n cael eu harddel a’u hybu gan y Gymdeithas yn bwysig yn llysoedd a thribiwnlysoedd Cymru.
‘Bydd hyn yn rhoi sicrwydd i bob un sy’n ymwneud yn uniongyrchol â’r gwaith o weinyddu cyfiawnder, ac i’r cyhoedd yn gyffredinol, fod cyfieithwyr ar y pryd cymwys, y gellir ymddiried ynddyn nhw, ar gael i wneud y gwaith.'
28 Mehefin 2018
Diwygio llywodraeth leol yn cynnig cyfle i sefydlu unedau cyfieithu cryf
Wrth ymateb i ymgynghoriad Llywodraeth Cymru, Cryfhau Llywodraeth Leol: Cyflawni dros ein Pobl, pwysleisiodd y Gymdeithas y byddai diwygio llywodraeth leol yn cynnig cyfle i sefydlu unedau cyfieithu cryf ym mhob awdurdod lleol newydd, unedau ag iddynt strwythur staffio bendant a fydd yn caniatáu meithrin arbenigedd. Ac yn sail i’r cyfan fyddai safonau proffesiynol y Gymdeithas hon.
Roedd ymateb y Gymdeithas i’r ymgynghoriad yn canolbwyntio ar swyddogaeth bwysig cyfieithu wrth ddatblygu a chryfhau’r defnydd o’r Gymraeg yng ngweinyddiaeth Llywodraeth Leol, wrth weithredu Safonau’r Gymraeg, ac wrth anelu at y nod o gael miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050.
O fwrw ymlaen â’r cynlluniau sydd yn y Papur Gwyrdd, gobaith y Gymdeithas yw y bydd pob awdurdod newydd yn rhoi bri ar gyfieithu fel crefft o’r dechrau’n deg, ac yn cydnabod statws proffesiynol cyfieithu fel galwedigaeth ac nid fel swydd weinyddol. Trwy roi gwerth ar y Gymraeg fel sgil ynddi’i hun yn y modd hwn, ac arddel yr egwyddorion hyn, bydd yr awdurdodau newydd yn gwneud datganiad cadarnhaol fod y Gymraeg yn greiddiol bwysig i’w dulliau gweithio a’u gweinyddiaeth fewnol.
Roedd ymateb y Gymdeithas yn pwysleisio’r angen i sicrhau:
• y bydd unedau cyfieithu cryf yn yr holl awdurdodau newydd, a fydd yn perthyn i adran y Prif Weithredwr, ac iddynt strwythur staffio pendant.
• y bydd digon o gyfleoedd i gyfieithwyr ddatblygu’n broffesiynol a meithrin arbenigedd.
• y gwneir y defnydd gorau a mwyaf effeithiol o dechnoleg.
• y bydd offer cyfieithu ar y pryd priodol ar gael ym mhob awdurdod.
• y bydd yr holl awdurdodau newydd yn arddel safonau proffesiynol y Gymdeithas.